Menselijk lijden

Er zijn weer 14 dagen verstreken en er is veel werk verzet hier op de team siste. We hebben de eerste douche al gehad als voorbode van het komende regenseizoen. Natuurlijk zijn de containers waarin wij verblijven hier op de team site nog steeds van dezelfde kwaliteit als 4 jaar geleden en ja hoor ook deze keer wist het water weer te kruipen waar het niet gaan kon. Maar niet getreurd en met de nodige rollen tape heb ik dit varkentje even kunnen wassen en als de echte regen komt heb ik “hopelijk” een waterproof huisje.

MAPER

2 weken geleden stond er een 3 daagse LDP (Long Duration Patrol) op het schema en was ik de gelukkige om als patrouilleleider de aangewezen leden aan te voeren. De patrouille ging naar het noorden naar de plaats MAPER en vanuit die Tijdelijke Operationele Basis (TOB) werden er ook patrouilles uitgevoerd naar MADOL en MALEK. De TOB was gewoon in een stukje bos alwaar we twee nachten hebben gekampeerd. Het voordel op dit moment is dat we op LDP altijd TCC (force protection) mee moeten nemen. Dit is een eenheid van de Kenianen die bij ons op de team site gelegerd zijn en voor onze bescherming moeten zorgen. Een goede bijkomstigheid is dat ze ook voor het eten zorgen en als wij terugkomen van patrouille staat de maaltijd al klaar, want er blijven in de TOB ook een aantal soldaten achter die de boel bewaken en gelijktijdig voor het eten zorgen. Verder is het gewoon bosleven, douchen met een bak water en een bekertje proberen het stof uit je poriën te krijgen en nu vraag je je natuurlijk af en het toilet dan, heel simpel een gat in de grond.
We hebben wel een aggregaat bij dus 220V hebben we bij ons, ook een laptop en een beamer waren meegenomen zodat we sávonds met zijn allen een film konden kijken. Ook de lokale bevolking vergaapte zich aan de bewegende beelden die getoond werden op een groot wit doek bevestigd aan de zijkant van de vrachtauto van de Kenianen.

In MAPER hebben we de eerste dag de County Commissioner bezocht voor een update van de ongeregeldheden tussen de DINKA en de NUER die in het noordelijke gelegen MADOL in januari hadden plaatsgevonden. Het gebied ligt op de grens van Lakestate, Warabstate en Unitystate. Het gaat hier eigenlijk altijd over de problemen van de rondtrekkende DIKA’s met hun vee (hierbij moet je denken aan kuddes van zo een 1000 koeien) die de oogst van de andere stammen verorberen want een lekker mals groen blaadje van een boer is voor een koe hetzelfde als wat groens in de vrije natuur. Hier werken de boeren ook niet met omheiningen en leg dan maar eens uit aan een koe dat hij niet links maar rechts moet grazen.
Het is een probleem die zich al decennia voordoet. In januari waren de NUER boeren het zat en hadden vee gestolen en ook een aantal gedood en als ze zo dan bezig zijn en de rookwolken opgetrokken dan blijken er ook menselijke slachtoffers te zijn. Hier in deze gebieden is de politie nog niet dusdanig ontplooid dat ze de rechtsorde even kunnen herstellen en nemen de DINKA’s dus het eigen recht in handen en zoals je wel zult begrijpen zijn er ook ineens dodelijke slachtoffers aan de andere zijde. Om verdere escalatie te voorkomen heeft met een compagnie van de SPLA gestationeerd in MADOL en dat was dus een van onze doelen tijdens deze patrouille, de SPLA eenheid bezoeken in MADOL.

MADOL

De SPLA in MADOL is afkomstig uit Unity state en zijn van NUER afkomst, op zich geen probleem maar het zou beter zijn als er ook een eenheid van de SPLA aanwezig zou zijn met DINKA achtergrond. Dit hadden de Gouverneurs ook afgesproken maar helaas laat de uitvoering nog op zich wachten. De eenheid die nu in MADOL is heeft e.e.a. wel redelijk onder controle en doet in het gebied grensbewaking, wildlive bescherming en politie taken. De periode vanaf januari t/m dat wij ten tonele verschenen was de situatie rustig en kalm. De Commandant had wel een klein probleempje want de week ervoor was er vuur ontstaan in de keuken Tukul en waren er 67 Tukuls in rook opgegaan inclusief de Tukel met al hun levensmiddelen voorraden.
Omdat deze plaats buiten onze sector ligt hadden wij een gezamenlijke patrouille met een team vanuit team site BENTIU, die wij voor MADOL ontmoetten en daarna hebben wij gezamenlijk het bezoek afgelegd. Terwijl wij stonden te wachten op dat team reden er over de grote weg 4 enorme trucks met SPLA JIU soldaten, hun families en hun huisraden. Als onderdeel van het vredesverdrag de CPA (Comprahensive Peace Agreement) wordt het gezamenlijke leger van noord en zuid Soedan de JIU (Joint Intergrated Unions) ontmanteld en gaan de JIU SPLA soldaten naar het zuiden en de JIU SAF soldaten naar het noorden.

We werden in MADOL zeer hartelijk ontvangen door de commandant en hadden een uitgebreid gesprek met hem over de situatie vanaf januari tot nu, ook was een burger collega van Civil Affairs meegekomen op de patrouille en zei heeft een gesprek gevoerd met de vrouwen uit MADOL. Is toch even anders in deze cultuur waar je echt een vrouw nodig hebt om van de lokale vrouwen te horen wat hun belevingen zijn.

Na alle gesprekken werd er door mannen en vrouwen gedanst en gezongen. Natuurlijk was ik weer de pias en voor ik het wist hobbelde ik met de mannen mee in een soort krijgsdans in cirkeltjes. Toen dat voorbij was werd ik weer meegesleurd door 2 dames en werd er weer een ander soort dans gedaan die meer op een wat Afrikaanse variant van de klompendans van Rowen Heze leek en gelukkig das niet zo moeilijk. Een dame aan de voorzijde en aan de achterzijde zo zweefde ik over de stoffige aarde begeleid door zingende NUER mensen.
Het was een geweldige ervaring en naderhand moest ik lachen om de National Monitor van de SPLA die altijd met ons meereist op alle patrouilles. Hij zei Martin je hielt die vrouwen vast normaal vermoorden ze je om dat, ik heb hem even uitgelegd dat, dat niet voor een Kawatja (vreemdeling/blanke) geldt.

MALEK

De laatste dag hadden we op de terugweg naar RUMBEK een stop in MALEK waar we het laatste gedeelte van onze patrouille uitvoerden. Het bezoek was aan de Bataljonsstaf van een SPLA bataljon. De Kolonel ontving ons zeer hartelijk en er werd de nodige informatie over en weer gedeeld. Van het bezoek aan een Kolonel in zijn bureau moet je niet denken aan een stijlvol ingericht kantoor met pluche stoelen hoogpolig tapijt enz. Hier is het onderkomen van zo iemand een doorzon Tukul met plastic stoelen en tafel voor de commandant en zijn gasten, voor de overigen zijn er zitplaatsen die gemaakt zijn van een simpel boomstammetje, te vergelijken met zo een paal waar de cowboys in het wilde westen hun paarden voor de kroeg aan vastbonden.
Nu is een plastic fauteuil ook geen erge luxe in een land waar het elke dag boven de 37 graden is, na een minuut of 5 heb je het gevoel dat je broek als een natte lap aan je lijf gekleefd zit.
Na dit bezoek ging onze tocht verder naar onze teamsite in RUMBEK waar we weer konden genieten van een koele dronk en een heerlijke douche.

SHAMBE

De dag na deze LDP zat ik alweer in een Russische helikopter voor een Patrouille naar SHAMBE. SHAMBE is een vissersplaatsje gelegen aan de NIJL. Het ligt op zo een 200Km over de weg vanaf RUMBEK en met de auto doe je daar al snel 8 uur over. Met de heli gaat het toch iets sneller een uurtje. We moesten daar met diverse VN agentschappen (burgers) een verkenning doen, omdat er met de boot vanuit Khartoem binnen niet afzienbare tijd 1200 JIU SPLA soldaten met hun gezinnen zouden aankomen. Wij moesten gaan kijken hoe de humanitaire situatie ter plaatse is en een plek verkennen voor een LDP de week erop. Wel nu voortvarend aan de slag gegaan omdat de tijd die we hadden maar 2 uur was en dan zou de heli weer vertrekken. Na die twee uur hadden we alle afspraken gemaakt en een stukje grond toegewezen gekregen waar we ons kamp konden opslaan. Er was zelfs nog even tijd over om naar de “haven” te lopen en die enorme levensader van Afrika, de NIJL, te aanschouwen.
Op deze plaats is die bak met water enorm breed en geeft met een beetje wind ook een heerlijk verkoeling, wat op dat moment erg aangenaam was omdat het weer eens tegen de 45 graden aanliep. Idyllische plaatjes kan je hier schieten mensen die de NIJL gebruiken als 1 grote badkuip. Het zag er aanlokkend uit maar vanuit mijn lessen in NL weet ik dat je er een aardig geschenk aan over kan houden vanuit dat water kan van alles je lichaam indringen. Dus nog maar even blijven stinken naar zweet en sávonds maar een warme douche genomen in de teamsite. Warme douche ja, zelfs het koude water is gewoon lauw, maar als je dan buiten komt en er staat een klein briesje heb je een paar minuten het gevoel dat het lekker koel is.

HOLY

Nog nooit van gehoord HOLY op 20 maart. Dat werd ons snel uitgelegd het is een feest van kleur om het begin van de oogst te vieren in India. Wel, kleur dat klopt we waren met zijn allen uitgenodigd bij de Indiërs die hier de verbindingen op de teamsite verzorgen en voor we het wisten was iedereen gekleurd met een soort poeder, blauw, rood, geel enz wat een chaos maar wel gezellig. Iedereen maar roepen HAPPY HOLY.
Er waren ook een aantal mierzoete versnaperingen en een koel glaasje appelsap. Na een uurtje was het feest weer voorbij en een bezoek aan de douche echt noodzakelijk, de kleurenpoeder zat overal en was toch wel enigszins lastig te verwijderen, zo zag je mensen de hele dag lopen waarvan je dacht heeft die man nu rouge onder zijn ogen, maar nee hij had ook HOLY gevierd.


Op vrijdag zat ik weer in de auto voor een patrouille naar MAPOURDIT, we moesten daar hals overkop heen omdat er onlusten waren uitgebroken tussen twee stammen (TRIBES) de DINKA ATWOT en de JUR BELL. Er waren diverse dorpen kompleet afgebrand, vee gestolen en ook mensen vermoord. Hoogste tijd dus om het gebied in te gaan en te zien wat er gaande was en te horen wat de mensen te vertellen hebben. Wij als militaire waarnemers zijn de ogen en oren voor de VN, de international gemeenschap, NGO organisaties (Oxfam, ICRC enz) en de regering van zuid Soedan GOSS. Samen met een collega waarnemer uit Egypte, de Nationaal Monitor (NM) van de SPLA, de vertaler (LA), vertegenwoordigers van MAPOURDIT en een agent van de Zuid Soedaneese Politie (SSPS) zijn wij het gebied ingegaan om te kijken wat daar allemaal gebeurd was. Door de onlusten was er een vloedgolf aan vluchtelingen ontstaan, zowel aan DINKA ATWOT als aan JUR BELL zijde.
Wat we daar zagen was afgebrande dorpen, geheel verlaten dorpen en veel mensen op de vlucht. Zo troffen we langs een rivier over een kilometer of 3 een 4000 vluchtelingen aan die daar onder erbarmelijke omstandigheden verbleven. Het merendeel van deze mensen zijn kinderen, vrouwen en oude mensen. De jonge mannen hadden zich verzameld om te verdedigen wat nog niet was afgebrand. Deze dag heeft wel enige indruk op ons allen gemaakt. We waren pas om 19.00uur sávonds terug op de teamsite maar toch met het gevoel dat we echt wat kunnen betekenen voor die situatie. We hebben een uitgebreid rapport geschreven vergezeld met vele foto’s want uiteindelijk zeggen plaatjes meer dan het geschreven woord. Via onze sector hoofdkwartier van UNMIS is op zondag in het hoofdkwartier van UNMIS in Khartoem terecht gekomen.
Het was een lange maar indrukwekkende dag, en TRIBE conflicten zullen toenemen want de ene bevolkingsgroep is landbouwer en de ander veehouder. En met deze vee kuddes trekken ze achter het water aan en ook hier is het weer lastig om een koe te vertellen niet het groen van de boer op te eten.

FAREWELL

Ook deze periode hebben we weer afscheid genomen van collega’s die de missie verlaten hebben, Flavio en Carlo uit Brazilië en Roshan en Bandara uit Sri Lanka. Er was zaterdagsavonds een gezellige avond voor hun vertrek georganiseerd en hebben daar op gepaste wijze van hun afscheid genomen. Het echte afscheid doen we altijd op de ochtend van het vertrek bij de MOVECON zeg maar de vliegveldterminal van RUMBEK.

SHAMBE of toch maar niet, maar naar MAPROUDIT

Afgelopen dinsdag waren we op weg naar SHAMBE voor een zesdaagse patrouille en na een kilometer of vijf kreeg onze patrouilleleider een belletje dat we moesten afbuigen en door het hoofdkwartier richting MAPOURDIT gedirigeerd werden.
Zes dagen VN aanwezigheid verzorgen in het conflict gebied en zoveel mogelijk gegevens over vluchtelingen verzamelen aan beide zijden. Nu waren we met vier UNMO’s, NM, LA en 12 man TCC. In MAPOURDIT konden we onze tijdelijke basis opslaan op een omheind stuk terrein van de katholieke kerk, toch wel handig in dat onrustige gebied.
De volgende dagen hebben we alle dagen patrouilles uitgevoerd door het gehele gebied en veel in kaart gebracht. Ook hebben we gesprekken gevoerd met de Commissioners van de twee betrokken County’s YIROL (DINKA) west en MVOLO County (JUR).
Het is nu zaak dat de regering van LAKE STATE en WESTERN EQUATORIA voor veiligheid gaan zorgen met het leger en de politie, zodat de gehele toestand weer stabiel wordt.
Ondertussen blijft de stroom vluchtelingen aanzwellen, geschat in het gehele gebied ron de 30.000.
Aan beide zijden van het conflict gebied zijn assesment teams van de VN en NGO organisaties druk bezig geweest om de behoefte in kaart te brengen zodat WFP, WHO enz enz hulp kunnen gaan verlenen.

Afgelopen zaterdag hadden wij op onze tijdelijke basis bezoek van onze eigen sector commandant een Keniaase Generaal, de Minister van LAW and enforcement van LAKE STATE, de Plaatsvervangend leider van de SPLM (de politieke beweging van de SPLA), het hoofd van SSRC (zuid Soedanese Rode Kruis) en de Brigade Commandant van de Brigade gelegerd in LAKE STATE.
Er is dus wel zeker wat aan het gebeuren om de vluchtelingen te helpen en de veiligheid terug te brengen in het gebied. Misschien wel een beetje in stroomversnelling geraakt door ons rapport van de vrijdag ervoor.

Het gevoel wat we er met zijn allen van hadden was dat we zagen dat er nu daadwerkelijk stappen ondernomen worden voor hulp en daar gaat het toch om.

Hier eindigt deze story, iets serieuzer maar daar waren de omstandigheden dan ook naar.

Ik groet allen

Masalama
Martin